Chi tiết tin
-
Khái niệm về Lưu trữ chuyên ngành và tài liệu lưu trữ chuyên ngành [22-08-2022]
Xin giới thiệu đến bạn đọc khái niệm về Lưu trữ chuyên ngành và tài liệu lưu trữ chuyên ngành (theo Từ điển tra cứu nghiệp vụ Quản trị văn phòng - văn thư - lưu trữ Việt Nam của Phó Giáo sư - Tiến sĩ Dương Văn Khảm, Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông - 2015).
1. Lưu trữ chuyên ngành
Lưu trữ cố định (chuyên ngành) - Permanent archives
Lưu trữ cơ quan hoặc lưu trữ của chuyên ngành bảo quản lâu dài tài liệu lưu trữ tại cơ quan, tại ngành
Trong hệ thống các cơ quan bảo quản tài liệu lưu trữ có Lưu trữ lịch sử, Lưu trữ cơ quan (trong đó có cơ quan là nguồn nộp lưu và cơ quan không là nguồn nộp lưu vào Lưu trữ lịch sử). Riêng lưu trữ của cơ quan là nguồn nộp lưu vào Lưu trữ lịch sử, các nước gọi là “Lưu trữ hiện hành"; Luật Lưu trữ quy định là Lưu trữ cơ quan. Lưu trữ này bảo quản tài liệu còn giá trị hiện hành và phải giao nộp tài liệu đó vào Lưu trữ lịch sử theo thời hạn khác nhau do pháp luật quy định.
Trước đây, các cơ quan này không là nguồn nộp lưu vào Lưu trữ lịch sử, được bảo quản lâu dài (cố định) tại cơ quan, nhưng vẫn phải chịu sự quản lý của cơ quan quản lý nhà nước về lưu trữ. Vậy, lưu trữ của các cơ quan này được gọi là "lưu trữ cố định", hoặc “lưu trữ cổ định chuyên ngành".
Hình thức lưu trữ cố định chuyên ngành còn được hiểu là lưu trữ khối tài liệu chuyên môn của một số ngành có giá trị hiện hành kéo dài cần bảo quản tại ngành, như lưu trữ tài liệu dầu khí, lưu trữ tài liệu khí tượng thủy văn, lưu trữ tài liệu bản đồ, lưu trữ địa chất...
Chữ “Lưu trữ cố định chuyên ngành" trước đây chỉ quy định riêng cho ngành ngoại giao, công an và quốc phòng, vì tài liệu lưu trữ của các ngành này được bảo quản cố định tại ngành không phải giao nộp vào Lưu trữ lịch sử. Nhưng hiện nay, theo quy định của Luật Lưu trữ và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Lưu trữ, các lưu trữ này vẫn phải giao nộp tài liệu có giá trị vào Lưu trữ lịch sử có thẩm quyền, nhưng với thời hạn dài hơn (30 năm), trừ tài liệu mật và tài liệu còn giá trị hiện hành.
Theo đó, Lưu trữ chuyên ngành được hiểu là Lưu trữ có thẩm quyền thu thập, bảo quản và tổ chức sử dụng tài liệu lưu trữ chuyên môn thuộc ngành, lĩnh vực
2. Tài liệu lưu trữ chuyên ngành
Tài liệu lưu trữ chuyên ngành - Special archives documents
Tài liệu lưu trữ của một số ngành đặc biệt hoặc ngành có chuyên môn nghiệp vụ sâu cần có chế độ quản lý riêng.
Pháp luật về lưu trữ trước đây của một số nước và cả của Việt Nam quy định tài liệu lưu trữ chuyên ngành là những tài liệu quan trọng, chứa đựng thông tin có liên quan đến an ninh chính trị quốc gia, như tài liệu lưu trữ của ngành công an, quốc phòng ngoài giao và lưu trữ của các ngành này được coi là “Lưu trữ cố định chuyên ngành”, không phải giao nộp vào Lưu trữ lịch sử.
Kể từ năm 2001, khi Pháp lệnh Lưu trữ quốc gia được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua và đến nay, khái niệm về tài liệu lưu trữ chuyên ngành được mở rộng về phạm vi và thay đổi về phương pháp quản lý, ví dụ Điều 21 Luật Lưu trữ quy định: Thời gian nộp lưu tài liệu vào Lưu trữ lịch sử của ngành công an, quốc phòng, ngoại giao và của các ngành khác được thực hiện theo quy định của Chính phủ”. Theo đó, Nghị định số 01/2013/NĐ-CP ngày 03 tháng 01 năm 2013 của Chính phủ quy định: “Tài liệu lưu trữ có giá trị bảo quản vĩnh viễn của ngành công an, quốc phòng, ngoại giao phải nộp lưu vào Lưu trữ lịch sử trong thời hạn 30 năm, kể từ năm công việc kết thúc, trừ tài liệu lưu trữ chưa được giải mật hoặc tài liệu lưu trữ cần thiết cho hoạt động nghiệp vụ hàng ngày”. Đồng thời, Nghị định số 01/2013/NĐ-CP mở rộng khái niệm chuyên ngành đối với các ngành chuyên môn khác như Điều 15 quy định: “Tài liệu chuyên môn nghiệp vụ có giá trị bảo quản vĩnh viễn của các ngành, lĩnh vực khác phải nộp lưu vào Lưu trữ lịch sử trong thời hạn 30 năm, kể từ năm công việc kết thúc, trừ tài liệu lưu trữ cần thiết cho hoạt động nghiệp vụ hàng ngày của cơ quan, tổ chức”.
Như vậy, tài liệu lưu trữ chuyên ngành có giá trị thực tiễn kéo dài hơn tài liệu quản lý hành chính nhà nước. Nhưng khi tài tài liệu lưu trữ chuyên ngành đã kết thúc giá trị hiện hành (30 năm) vẫn phải giao nộp vào Lưu trữ lịch sử. Việc quản lý giao nộp tài liệu chuyên ngành như vậy cũng giống như quản lý tài liệu lưu trữ chuyên môn nghiệp vụ.
Theo đó, tài liệu lưu trữ chuyên ngành được hiểu là tài liệu lưu trữ hình thành trong hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ của một ngành, lĩnh vực./.
Lượt xem: 1660
Tin khác
- Về xây dựng kế hoạch và dự toán kinh phí chỉnh lý tài liệu lưu trữ tồn đọng năm 2022 [22-06-2021]
- Hướng dẫn về việc xác định giá trị tài liệu và lập Mục lục hồ sơ, tài liệu thuộc diện số hóa tại các cơ quan, tổ chức trên địa bàn Thành phố [17-06-2021]
- Ủy ban nhân dân Thành phố góp ý hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Lưu trữ sửa đổi [16-06-2021]
- Thành lập Tổ Chuyên viên giúp việc Tổ Công tác chỉ đạo triển khai thực hiện Quyết định số 458/QĐ-TTg ngày 03 tháng 4 năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Lưu trữ tài liệu điện tử của các cơ quan nhà nước giai đoạn 2020 - 2025” trên địa bàn Thành phố [15-06-2021]
- Thành lập Tổ Công tác chỉ đạo triển khai thực hiện Quyết định số 458/QĐ-TTg ngày 03/4/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Lưu trữ tài liệu điện tử của các cơ quan nhà nước giai đoạn 2020 - 2025” trên địa bàn TP. HCM [11-06-2021]
- Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước thông báo chưa tổ chức kỳ kiểm tra nghiệp vụ lưu trữ vào Tháng 6 năm 2021 [26-05-2021]
- Sở Nội vụ triển khai thực hiện nhiệm vụ công tác văn thư, lưu trữ năm 2021 [19-05-2021]
- Về kinh phí, thành phần hồ sơ, tài liệu nộp lưu vào Trung tâm Lưu trữ lịch sử Thành phố [07-04-2021]
- Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước Thông báo kế hoạch tổ chức kiểm tra và cấp Giấy chứng nhận kết quả kiểm tra nghiệp vụ lưu trữ [07-04-2021]
- Ủy ban nhân dân Thành phố chỉ đạo thực hiện Kế hoạch số 4292/KH-UBND ngày 06 tháng 11 năm 2020 của Ủy ban nhân dân Thành phố  [23-03-2021]
- Bãi bỏ các văn bản quy phạm pháp luật do Thủ tướng Chính phủ ban hành về xác định khu vực cấm, địa điểm cấm và danh mục bí mật nhà nước độ Tuyệt mật, Tối mật. [26-02-2021]
- Quy định về Danh mục nghề, công việc, nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm [18-02-2021]
- Về bảo vệ, bảo quản tài liệu lưu trữ trong các ngày nghỉ cuối tuần, nghỉ lễ, tết và thời tiết biến đổi [09-02-2021]
- Kế hoạch thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm năm 2021 của Đề án thu thập hồ sơ, tài liệu của các cơ quan, tổ chức thuộc nguồn nộp lưu vào Trung tâm Lưu trữ lịch sử Thành phố giai đoạn 2018 - 2022  [09-02-2021]
- Kế hoạch thực hiện nhiệm vụ trọng tâm năm 2021 của Đề án chỉnh lý tài liệu lưu trữ tồn đọng tại các cơ quan, tổ chức trên địa bàn Thành phố giai đoạn 1975 - 2015 [08-02-2021]